Kermis in je hoofd - autisme en ultra lopen

Langzaam Breekt de zon weer door

De zon schijnt fel maar mijn pet doet zijn werk. Over een paar kilometer nader ik een kruising waarbij ik kan kiezen voor een extra bocht of voor de kortere route. Mijn benen voelen prima, mijn hoofd voelt zwaar als lood. De stress van afgelopen tijd merk ik, het bemoeilijkt het lopen. Ik besluit daarom om door te lopen. Als het moeilijk is, moet je meer doen. Dat schijnt je dus mentaal sterker te maken. En dat kan ik wel gebruiken.

Wie schreef ook alweer; ‘hardlopen is het tegenovergestelde van doodgaan?’ Nou, dat dus!

Bruiswater klinkt als een kermis

Door mijn gebrek aan filters komen alle prikkels even hard binnen. Het is niet overdreven dat een glas bruiswater klinkt als een kermis voor mij. Mijn brein kan niet prikkels uitschakelen of bedenken ‘dat is een geluid ver weg (of zacht)’ alles komt even hard binnen. Ik heb voornamelijk last van geluiden maar ook van geuren en licht (draag het liefst altijd een zonnebril als ik het niet vergeet), maar ook tast (raak me niet aan zonder toestemming alsjeblieft!) en mijn eigen gevoelens (als vermoeidheid) zijn intens. Ik blijf kleding labels voelen en ik merk het ook wanneer de naad niet goed valt. Ik kan niet tegen drukke ruimtes of (buiten)gebieden waar veel mensen samen zijn, zoals een supermarkt (maar die lichtbalken is dat sowieso altijd te fel). Maar ook een bos sla ik over als de parkeerplaats voor de helft vol is. Dan is het voor mij te druk en te veel prikkels. Ik moet dat soort dingen uit de weg gaan.

Waarom ultra lopen?

In de beginjaren was het ploeteren, al had ik een sportieve achtergrond, de (psychiatrische) opnames en medicatie gaan in je lichaam zitten. Medicatie had ik afgebouwd, vrij snel na het starten met lopen ben ik ook gestopt met alcohol. Ik had de demper niet meer nodig. Ook gaat herstel veel sneller als je je lever niet extra belast.

Na 2 jaar lopen liep ik solo en zelfvoorzienend een marathon, dat smaakte eigenlijk alleen naar meer. Ik voelde me zo sterk dat ik zoiets kon na al die tijd. Vlak erna maakte ik de overstap naar ultralopen. Hardlopen is veranderd van iets waar ik blij van word, naar iets waarvoor ik wil bestaan (wie schreef ook alweer; ‘hardlopen is het tegenovergestelde van doodgaan?’ Nou, dat dus). De discipline die het van je vraagt past heel goed bij hoe mijn autisme is. Niet zeuren maar doen. Hoezo is dit zwaar? Een psychose, dat is pas zwaar. Dit is leuk. Dit doe je omdat je het leuk vindt. Hier op dit moment kies ik ervoor om kilometers te lopen in de stromende regen en dan is dat ongemak (nat tot mijn ondergoed) ondergeschikt aan het geluk wat ik erdoor ervaar. Ongemak is snel voorbij terwijl het psychische lijden een hele lange weg is. Dat is ook wat me trekt in ultra lopen. Dat gaat voorbij; een beetje vermoeidheid, wat extra honger en de dag erna kan ik er mentaal en fysiek weer tegenaan. Ultralopen is een keus, een keus een reis te maken met jezelf waarbij je met jezelf in vrede komt.

Autisten vriendelijke evenementen

Ik loop het meeste alleen (of met hond) want niks is fijner dan in het bos zijn en stilte en rust om je heen hebben en verder niks. Geen lawaai van auto’s of mensen maar geluiden van vogels en de wind. En toch loop ik soms evenementen. Aan zoiets gaat een heel proces vooraf. Wegwedstrijden doe ik niet (meer). Korte afstanden doe ik ook niet in evenement vorm, eigenlijk alleen ultra’s. Ik heb een maximum aan deelnemers wat ik aankan qua drukte. Ook met hoe de mensen zich dan verdelen over het parcours. Het liefst heb ik geen muziek bij start/finish en ik heb ook weinig met omroepers en ‘extra’ aandacht. Hier sluit Trail Events goed op aan, eigenlijk zijn dit hele autisten vriendelijke evenementen. Rustige starts, dan lekker de natuur in, en als je wil ook nog beloond worden met een medaille.

Hardlopen dempt het denken

Onderweg denk ik verder niet zoveel, dat is het mooiste. Ik kijk wat om me heen, irriteer me aan mijn eigen gehijg en ga weer door de neus ademen. Hardlopen dempt het denken. Met een simpele beweging ga ik naar voren en enige wat ik hoef te doen is niet struikelen en onderuit gaan. Simpel zat. Wel zorgen voor genoeg eten en drinken, maar het verleden heeft me geleerd dat het lichaam ook vrij lang vooruit kan gaan zonder. Het is niet aan te raden, maar als je rond kilometer 55 alles eruit blijft kotsen en je wel wilt finishen, is er geen andere keus dan leeg het laatste stuk (48km) te lopen. Het lukte. Het was geen aanrader, maar het kan wel. Zoveel meer kan dan ik had gedacht.

Hardlopen door een wereld die ik niet snap

Zoveel dingen kan ik niet, maar ik kan wel meer dan 100km lopen onder 12 uur. Het is een begin. Het lijstje met niet kunnen vind ik minder interessant als ik loop. Ik loop, dat is een gift. Dat is niet vanzelfsprekend. Ook niet dat het zo goed helpt het brein uit te balanceren en rust te vinden in een wereld die ik niet snap. Een wereld die ik wel ontzettend mooi vind. De bomen die me als vrienden verwelkomen en vogels die kwetteren terwijl ik voorbijkom. De citroenvlinders die dansen in het lente-zonnetje. De regendruppels die neervallen en het zicht wat wegnemen. Ik veeg ze uit mijn ogen. Ik struikel bijna over een gevallen boom maar corrigeer mezelf. Op blijven letten denk ik dan. Ik kan heel goed uit-tunen tijdens lopen. Niet meer denken, niet echt meer kijken, gewoon ‘in the zone’. Dat je het gevoel hebt dat je voor altijd door kan gaan omdat alles soepel voelt. Geen spier die twijfelt, niks dat fout gaat. Geen mens die je tegenkomt. Vooral in de stilte en rust ga ik goed op. Geen prikkels die ik niet kan filteren en mijn stress verhogen.

Buitenspel door een kwetsbaar brein

Door mijn autisme kan ik dus heel slecht tegen allerlei prikkels als geluid en licht. Mijn filters zijn kapot dus de wereld komt heel hard binnen, constant. Het is vaak alsof ik constant in een discotheek sta, alles is hard en fel. Ik kan geluiden niet buitensluiten of eraan wennen. Je zal me ook vaak ergens afgezonderd zien. Sociaal contact vind ik heel ingewikkeld. In het begin van mijn volwassenheid kon ik de ballen niet meer dragen en werd leven ondragelijk. Ik ben jaren in opname en therapie geweest tot een psycholoog aan autisme dacht (ik was toen al 24 jaar). Op dat moment was voor mij het leven al voorbij, ik wilde niet meer.

Het verleden was niet leuk geweest, maar lopen maakt alles beter

Het heeft me jaren gekost om mijn leven zo aan te passen dat ik weer kon leven. Daar heb ik een hoop dingen voor op moeten geven. Zeker nadat chronische overvraging, overbelasting en overprikkeling leidde tot een psychose en nieuwe suïcide poging. Dat zette me buitenspel. De laatste stap is pas recentelijk gezet door prikkelarmer te gaan leven. Nu woon ik dichtbij het bos en kan ik altijd rust en stilte vinden. Dat helpt mijn hoofd te legen en ruimte te maken. Ook is het voor hardlopen natuurlijk ideaal.

Buitenspel. Misschien was dat al tijdens de eerst opname, of toen duidelijk werd dat ik nooit zou kunnen studeren of werken. Een kwetsbaar brein. Fysiek ben ik ter compensatie dan maar sterk, ik kan uren ploeteren zonder klagen.

Thuiskomen

Langzaam breekt de zon weer door. Ik ben onderweg naar huis. Al is hardlopen niet naar huis gaan maar thuiskomen. Als ik eenmaal mijn hardloopschoenen aan heb, gaat de knop om en maakt het allemaal niet meer uit. De ellende die in huis op me wacht, de piekergedachten die niet lijken te stoppen. Hoofd uit, lichaam aan. Lopen heeft nooit gedraaid om ‘de beste’ zijn, al ben ik echt niet vies van tempo maken. Vanaf het moeizame begin af aan wist ik dat ik eindelijk had gevonden wat ik zocht. Dat het buiten zijn, de beweging, precies is wat mijn hoofd nodig heeft om te overleven. Overleven zal je, met een hartslag die je omhoog jaagt een ritme dat je wegrukt uit de gedachten over ‘nut’ en ‘zin’ en over ‘leegte’ van het bestaan. Het verleden was niet leuk geweest, maar lopen maakt alles beter.

Loop mee met Trail Events

Met onze routes variërend van 5 tot 109km hebben wij voor iedere hardloper een passende en uitdagende trail. Onze routes zijn prachtig en de sfeer is altijd goed en gemoedelijk.

Bekijk onze Trail Events kalender eens. Wanneer kom jij je grenzen verleggen?

Trail Events Kalender

Kermis in je hoofd – autisme en ultra lopen